Dostęp otwarty
TECHNOANTROPOLOGIA LECHA W. ZACHERA
Magdalena SZPUNAR1
Język publikacji: polski
Artykuł w czasopiśmie
Numer specjalny Lech W. Zacher in memoriam
Transformacje Nr 3 (118) 2023, Data publikacji: 29 września 2023r.
Słowa kluczowe: technologia, technoantropologia, rozwój, przyszłość
Streszczenie Autorka poddaje analizie technoantropologię Lecha W. Zachera. Rozważania rozpoczyna od przedstawienia jego zainteresowań naukowych, nazywając go technohumanistą łączącym w sobie głęboki namysł nad technologią z wrażliwym jej rozumieniem. Autorka opisuje główne kierunki prowadzonych przez niego badań, jak postęp naukowo-techniczny, społeczne i kulturowe skutki użycia technologii, a także wizje jej rozwoju. Wielokrotnie podkreśla, że w tekstach Zachera technika staje się wielopoziomowym systemem mocno powiązanym z systemem społecznym. W związku z tym, iż technika ma większą dynamikę i moc sprawczą od systemów społecznych, wartości techniczne są bardziej agresywne, niż pasywne wartości społeczne. Technologia może w pewnych wymiarach pełnić rolę włączającą, bywa też siłą dyferencjonującą, a nie uniwersalizującą. Technologia jest ambiwalentna i trudno „«wyważyć» i «zmierzyć» dwojakiego rodzaju możliwości, nierzadko w praktyce sprzeczne, konfliktowe, znoszące się”. Możliwości jej wykorzystania i implementacji są różne, gdyż zróżnicowane są możliwości ludzkie, jednostkowe zasoby, postawy, obyczaje, ale także historia, czy sytuacja ekonomiczna i kulturowa danego kraju. Świadomość tego, w jaki sposób technologia wpływa na nasze życie jest niezwykle ważna, podobnie jak tworzenie alternatywnych scenariuszy przyszłości.
Wydział Nauk Społecznych, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Polska
ORCID: 0000-0003-1245-5531
E-mail: magdalena_sz@wp.pl