Dostęp otwarty
FILOZOFIA TECHNIKI GILBERTA SIMONDONA JAKO ROZSZERZENIE ONTOLOGII FUNDAMENTALNEJ MARTINA HEIDEGGERA
Jędrzej Maliński1
ROZUMIENIE TECHNIKI – TEORIE I INTERPRETACJE
Język publikacji: polski
Artykuł w czasopiśmie
Transformacje Nr 1–2 (88–89) 2016, Data publikacji: 12 maja 2016r.
Słowa kluczowe: Martin Heidegger, Gilbert Simondon, różnica ontologiczna, ontologia techniki
Streszczenie Artykuł zestawia ze sobą myśl dwóch filozofów – Martina Heideggera i Gilberta Simondona. Oparty na dostrzeżeniu różnicy ontologicznej projekt egzystencjalnej analityki jestestwa autorstwa pierwszego z nich niewątpliwie wywarł znaczący wpływ na filozofię i myślenie o istnieniu. Jego treść jednak – poprzez fenomenologiczne usytuowanie Heideggera – jest zakorzeniona w tradycji kartezjańskiej. Dotyczy zatem jestestwa, czyli samorozumiejącego się bycia. Byty istniejące poza nim są więc z konieczności opisywane z jego perspektywy. Na gruncie spekulatywnym jest jednak możliwe stworzenie modeli sposobów bycia innych niż ten opisujący jestestwo. Dokonuje tego Gilbert Simondon. W swojej koncepcji ontologicznej wychodzi od pojęcia indywiduacji, czyli stawania się samym sobą. Zastępuje ono indywiduum tak, jak Heideggerowskie bycie zastępuje byt. Choć obaj filozofowie różnią się znacząco na gruncie normatywnym, to struktura opisywanych przez nich sposobów istnienia jest możliwa do wzajemnego zaadaptowania. Simondon, rozwijając swoją teorię, przechodzi do szczegółowej analizy indywiduacji obiektów technicznych. Tworzy tym samym spekulatywną ontologię maszyn, pozostając jednocześnie w obrębie osiągnięć współczesnych mu nauk inżynieryjnych. W rezultacie można mówić o koncepcji, która daje filozoficzne narzędzia służące do analizy konkretnych obiektów technicznych, a z drugiej strony włącza niepodmiotowo rozumiane obiekty techniczne do Heideggerowskiej ontologii.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Nauk Społecznych
E-mail: jedrzejmalinski@gmail.com