Dostęp otwarty
MIASTO JAKO DZIEŁO SZTUKI. KSZTAŁTOWANIE PRZESTRZENI MIEJSKIEJ W PERSPEKTYWIE ONTOLOGII KOMUNIKACJI
Bartłomiej KNOSALA1, Grażyna OSIKA2, Barbara ROŻAŁOWSKA3
Transformacje kulturowe i literackie
Język publikacji: polski
Artykuł w czasopiśmie
Transformacje Nr 1-2 (84-85) 2015, Data publikacji: 5 maja 2015r.
Słowa kluczowe: Juhani Pallasmaa, ontologia komunikacji, street art, społeczna partycypacja w zarządzaniu miastem
Streszczenie W niniejszym artykule autorzy wskazują, w jaki sposób zmieniające się technologie komunikacji wpływają na kształtowanie przestrzeni miejskiej. Pojawienie się najpierw elektronicznych, a potem cyfrowych mediów wyznaczyło nowe sposoby poznawania i działania, dotyczy to szczególnie nowych sposobów rozumienia relacji między sztuką i techniką oraz wszelkich form społecznego zaangażowania jako konsekwencji tych zmian. Jako przykład problemu kształtowania przestrzeni publicznej w perspektywie ontologii komunikacji zaprezentowano pracę Juhani’ego Pallasmaa’y „Oczy skóry. Architektura i zmysły”. W swojej książce J. Pallasmaa próbuje zarysować nowy paradygmat architektury. Według niego architektura była zbyt długo związana z widzeniem, tymczasem powinna odnosić się do wszystkich zmysłów – w równym stopniu do zmysłu dotyku i słuchu, jak i widzenia. Skutkiem nowego podejścia jest postrzeganie budynków i miast, jako odniesień naszej świadomości do świata i do poczucia podmiotowości, do ludzkiego bycia. Wg Pallasmaa dzięki głębokiej architekturze doświadczamy samych siebie jako pełnych i duchowych istot. W tym kontekście J. Pallasmaa nawiązuje do Goethego i do jego koncepcji dzieła sztuki jako czegoś, co poprawia życie. Takie ujęcie pozwala na rozważanie architektury i urbanistyki jako efektów działalności nie tylko technicznej, ale również artystycznej, duchowej. Kolejny analizowany aspekt wpływu cyfrowych mediów wiąże się z przekształceniami modelu angażowania się w społeczne działania w przestrzeni miejskiej. W tym kontekście ukazano street art oraz społeczne zarządzanie miastem. Street art próbowano zrozumieć jako skutek nowego podejścia do działań społecznych, którego podstawą jest pojawiająca się wraz z Web 2.0 kultura partycypacji. Założono, że kluczem do zrozumienia roli graffiti w społeczeństwie jest skierowanie uwagi na intencje, które popychają writerów do konkretnych interwencji w przestrzeni publicznej. W podobny sposób można postrzegać społeczne zaangażowanie w zarządzanie miastem. Okres ostatnich dziesięciu lat był czasem zmiany mentalności mieszkańców miast – z biernych członków miejskich wspólnot przekształcili się w twórców przestrzeni publicznej.
Katedra Stosowanych Nauk Społecznych, Wydział Organizacji i Zarządzania Politechniki Śląskiej
E-mail: bartlomiej.knosala@polsl.pl
Katedra Stosowanych Nauk Społecznych, Wydział Organizacji i Zarządzania Politechniki Śląskiej
E-mail: gra.o@poczta.fm
Katedra Stosowanych Nauk Społecznych, Wydział Organizacji i Zarządzania Politechniki Śląskiej
E-mail: barbara.rozalowska@polsl.pl