Dostęp otwarty
WSTRĘT WOBEC OBCEGO JAKO NARZĘDZIE INFRAHUMANIZACJI
Alina ZEMEŁKA1
Język publikacji: polski
artykuł naukowy
Transformacje Nr 1(120)2024, Data publikacji: 29 marca 2024r.
Słowa kluczowe: wstręt, infrahumanizacja, dehumanizacja, Obcy
Streszczenie Infrahumanizacja to – w najszerszym sensie – mechanizm subtelnego unieważniania podmiotowości drugiej osoby. Zagadnienie to podejmowane przede wszystkim przez socjologów, psychologów społecznych, a w ostatnim czasie także przez neuroetyków, posiada też wyraźne konotacje filozoficzne i pedagogiczne. Celem artykułu jest próba identyfikacji zależności funkcjonalnej pomiędzy samorzutnie pojawiającym się wstrętem wobec Obcego i rolą świadomego przeżywania odrazy. Dalszym celem niniejszego opracowania jest dążenie do poznania udziału wstrętu w rozprzestrzeniającej się praktyce infrahumanizacji Obcego, także w środowiskach dokonujących autoprezentacji jako wspólnoty afirmujące osobę wraz z jej godnością i niepowtarzalną potencjalnością. Aby zamierzone cele osiągnąć, w tekście przywołano intencjonalnie wyselekcjonowane ujęcia kluczowych dla podejmowanej problematyki filozofów, psychologów, socjologów oraz neuronaukowców, przedstawiono pojęcie Obcego. Wyłania się on jako osoba, która albo znajduje się poza horyzontem do-świadczenia danego człowieka, albo została w te obszary oddelegowana za sprawą wstrętu, identyfikowany jest on zatem jako obiekt poznawczo zagrażający. Opisany kontekst pozwolił na podjęcie próby zarysowania na tle zjawiska dehumanizacji znacznie trudniejszego do zidentyfikowania zagadnienia infrahumanizacji.
Uniwersytet Ignatianum w Krakowie, Instytut Filozofii, Polska
ORCID: 0000-0002-2442-3302
E-mail: alinazemelka@hotmail.com